Mέγαρο Γιακουμπιάν-το Κάιρο, και τα μπάρ του...

 The Saraya Cafe, Cairo

Ξεχασμένη αστική γοητεία, ακόμη και εκεί που δεν το περιμένεις, τουλάχιστον όπως το περιγράφει ο συγγραφέας Αλάα Αλ-Ασαουνί.  Η ακμή, ο πλούτος, η διαφθορά, η παρακμή...Same old story...Κάιρο.

    "Για τουλάχιστον εκατό χρόνια, όλη η κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα του Καίρου ήταν συγκεντρωμένη στο κέντρο της πόλης όπου έδρευαν οι μεγαλύτερες τράπεζες, οι ξένες εταιρίες, τα καταστήματα, οι κλινικές, τα γραφεία και τα ιατρεία των πιο γνωστών ιατρών και δικηγόρων, τα σινεμά και τα εστιατόρια πολυτελείας.  Η παλιά ελίτ της Αιγύπτου είχε κατασκευάσει το κέντρο της πόλης ετσι ώστε να είνα ιη Ευρωπαική συνοικία του Καίρου. Για αυτό κα ιυπάρχουν εκεί δρόμοι που θυμίζουν δρόμους κάθε ευρωπαικής πρωτεύουσας - το ίδιο αρχιτεκτονικό στύλ, η ίδια ιστορική πατίνα.

Ως τις αρχές τις δεκαετίας του 1960, το κέντρο διατηρούσε την Ευρωπαική του σφραγίδα, και οι παλιοί θυμούνται ακόμη την κομψότητα του. Τότε, δεν ήτσν καθόλου καθωσπρέπει να κυκλοφορούν εκεί ντόπιοι με τις κελεμπίες τους, ενώ τους ήταν αδύνατον να μπαίνουν με αυτήν την παραδοσιακή ενδυμασία σε εστιατόρια όπως το "Groppi",  το A 'Americaine"  ή το "L Οdeon",  σε σινεμά όπως το "Metro",το  "St. James", ή το "Radio", και σε άλλα μέρη 'οπου οι άνδρες, για να μπουν έπρεπε να φορούν κοστούμι, και οι γυναίκες βραδινό φόρεμα. Ολα τα καταστήματα ήταν κλειστά τις Κυριακές, κα ισε Καθολικές γιορτές όπως τα Χριστούγεννα ή η Πρωτοχρονιά. στολίζονταν σαν να βρίσκονταν σε Ευρωπαική πρωτεύουσα: οι βιτρίνες άστραφταν με ευχές στα Γαλλικά ή στα Αγγλικά, με χριστουγεννιάτικ δέντρα, και κούκλες που παρίσταναν τον Αι- Βασίλη, ενώ τα εστιατόρια και τα μπάρ πλημμύριζαν αλλοδαπούς και αριστοκράτες που γλεντούσαν πίνοντας τραγουδώντας και χορεύοντας.

Στο κέντρο της πόλης υπήρχαν πάντα μπαράκια όπου με λογικές τιμές τις αργίες ή τις ώρες σχόλης, μπορούσες να πιείς κάνα δυο ποτηράκια με συνοδεία μεζέδων. Κάποια απ΄αυτά μάλιστα, τις δεκαετίες του 1930-40, πρόσφεραν μαζί με το ποτό και μικρά ψυχαγωγικά σόου: έναν πιανίστα  Ελληνα ή Ιταλό,ή τίποτα Εβραίες χορεύτριες από το εξωτερικό.  Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960, μόνο στην οδό Σουλειμάν Μπάσα, υπήρχαν δέκα τέτοια μπαράκια. Υστερα ήρθε η δεκαετία του 1970, το κέντρο άρχισε σιγά σιγά να χάνει την σπουδαιότητα του, κα ιη καρδιά του Καίρου μετατοπίστηκε εκεί όπου κατοικούσε η καινούργια Ελίτ: Στο Αλ Μοχαντίσιν, ή στο Μαντίνατ Νασρ. Ενα άτεγκτο κύμα θρησκοληψίας σάρωσε την Αιγυπτιακή κοινωνία, η κατανάλωση αλκοόλ έπαψε πια να είναι αποδεκτή,και διαδοχικές Αιγυπτιακές κυβερνήσεις υπέκυξαν στην θρησκευτική πίεση (ίσως προσπαθούσαν να υπερθεματίσουν πολιτικά στο ισλαμικό αντιπολιτευτικό ρεύμα), περιόρισαν την πώληση του αλκοόλ στα μεγάλα ξενοδοχεία και εστιατόρια, κα ιέπαψαν να δίνουν άδειες για καινούργια μπάρ. Αν ο ιδιοκτήτης ενός μπάρ (κατά κανόνα ξένος) πέθαινε , η κυβέρνηση απέσυρε την άδεια του μπαρ κι ανάγκαζε τους κληρονόμους ν άλλάξουν επιχειρηματική δραστηριότητα. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, υπήρχαν και οι συχνές έφοδοι της αστυνομίας, με τα όργανα της να κάνουν σωματική έρευνα στους πελάτες...

Ετσι στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δεν έμεναν πια στο κέντρο της πόλης παρα λίγα, διάσπαρτα μπαράκια, που οι ιδιοκτήτες τους κατάφερναν να τα κρατήσουν άτρωτα από την θρησκευτική πλημμυρίδα κα ιτις κυβερνητικές διώξεις, εφαρμόζοντας μια από τις εξής δυο μεθόδους: την αφάνεια ή την διαφθορά.  Δεν υπήρχε πια ούτε ένα μπαρ στο κέντρο που να διαλαλούσε ότι είναι μπαρ. Στις πινακίδες δεν έγραφε πια "μπαρ" αλλά "εστιατόριο" ή "cafe" και οι ιδιοκτήτες των μπαρ, ή των πρατηρίων ποτών, έβαψαν τα τζάμια των μαγαζιών τους με ένα σκούρο χρώμα, ώστε να μην φαίνεται απέξω τι γίνονταν μέσα...

Από την άλλη οι ελάχιστοι εναπομείναντες ιδιοκτήτες μπαρ ήταν αναγκασμένοι να δωροδοκούν κατά τακτά χρονικά διαστήματα κυβερνητικούς αξιωματούχους και αστυνομικούς του Τμήματος Ασφαλείας, στο οποίο υπάγονταν.

Καθώς η πώληση φθηνού ντόπιου αλκοόλ δεν τους άφηνε αρκετά κέρδη ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν σ' αυτά τα "δώρα", οι ιδιοκτήτες των μπαρ υποχρεώθηκαν να μηχανευτούν άλλους τρόπους για να αυξήσουν τα έσοδα τους.

Κάποιοι από αυτούς το γύρισαν στην διευκόλυνση της πορνείας, χρησιμοποιώντας γυναίκες ελαστικών ηθών για να σερβίρουν ( αυτήν ήταν η περίπτωση του "Cairo Bar"  την Ταουφικίγια, του "Mido" και του  "Pussy cat" στην οδό Εμάντ Αλ Ντιν,), άλλοι στην παραγωγή δικού τους αλκοόλο σε πρωτόγονα εργαστήρια,, αντι να τα αγοράζουν, ( το "Halegian"στην οδό Αντίκ Χάνα, και  το "Jamaica"  στην οδό Σαρίφ).

Aυτές οι ελεεινής ποότητας "μπόμπες", δεν προκάλεσαν και λίγα δυσάρεστα ατυχήματα, το πιο γνωστό από τα οποία είναι αυτό που συνέβη σε εναν νεαρό ζωγράφο: Αφπύ κατανάλωσε στο "Halegian" νοθευμένο μπράντυ, έχασε την όραση του. Ο εισαγγελέας διέταξε το κλείσιμο του μπαρ, αλλά ο ιδιοκτήτης του κατάφερε με τα συνήθη μέσα , να πάρει πίσω την άδεια και να το ξαναλειτουργήσει.

Συνέπεια όλων αυτών είναι ότι τα μπαράκια που έχουν μείνει στο κέντρο, δεν είναι πια καθαρά και φθηνά κέντρα διασκεδάσεως, όπως παλιά, αλλά κακοφωτισμένα και αποπνικτικά άντρα, όπου συχνάζουν κακοποιοί και ύποπτες φάτσες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως το, "Maxim's" στην στοά μεταξύ των οδών Κασρ-Αλ-Νιλ, και Σουλειμάν Μπάσα, και το "Chez Nous", κάτω από το μέγαρο Γιακουμπιάν..."

"ΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΓΙΑΚΟΥΜΠΙΑΝ"

Αλάα Αλ-Ασουανί

Εκδόσεις:  ΠΟΛΙΣ 2007

Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης